Reduta częstochowska 1939

whiteeagle · Wysłany: Pon Gru 13, 2010 3:16 pm Temat postu: Reduta częstochowska 1939

Witam

Jako że w minionym roku wypadła piękna, 70-ta rocznica wybuchu wojny z 1939 roku, stwierdziłem, że warto w jakiś sposób oddać hołd bohaterom tamtych wydarzeń. Głównym zachowanym śladem wrześniowych walk w rejonie Częstochowy, są polskie fortyfikacje w postaci schronów bojowych, obserwacyjnych, transzei, i uwaga - resztek zapór przeciwczołgowych (tzw. smoczych zębów). Wszystkich schronów jest 12 (do niedawna znanych było 11, ale po badaniach terenowych prowadzonych w 2007 przez Grupę Operacyjną Bielsko-Biała odkryto 12). Wybrałem się więc we wrześniu kilka razy na "małą" wycieczkę w poszukiwaniu owych wojennych pamiątek.

Częstochowa jako jedno z najważniejszych miast II RP, a zarazem leżąca niemal nad granicą niemiecko - polską, pod względem strategicznym przykuwała uwagę zarówno strony polskiej jak i niemieckiej. Według wczesnych planów Sztabu Głównego Wojska Polskiego "pozycja częstochowska" jak ją nazwano, miała składać się z 61 schronów bojowych i obserwacyjnych, dzięki czemu zamierzano zatrzymać tu wroga na okres około 3 tygodni. Poza tym rejon Częstochowy znajdował się na styku Armii Łódź i Armii Kraków, stąd także wiodła najkrótsza droga ze Śląska na Warszawę. "Reduta częstochowska" nigdy nie miała być główną pozycją obrony, a jedynie główną pozycją opóźniania. Już przed wybuchem wojny, zdawano sobie sprawę, że długa obrona w miejscu nie będzie możliwa, a każda zdobyta godzina na rzecz mobilizującej się Armii Prusy, będzie niezmiernie ważna. Jak się później okazało, 7 DP zdobyła dla Armii Prusy niemal 5 pełnych dni, co było dużym sukcesem, biorąc pod uwagę jej walkę w osamotnieniu przeciwko 4 a przejściowo nawet 5 dywizjom niemieckim.

Fortyfikacje miała obsadzić 7 DP z garnizonu częstochowskiego, która wcześniej miała prowadzić działania opóźniające Oddziałami Wydzielonymi od granic, aż po pozycję główną.

I rzeczywiście tak też się stało. Po ciężkich walkach od rana 1 września, 7 DP zatrzymała natarcie 1 i 4 DPanc oraz 4 i 14 DP do godzin popołudniowych. Następnie główny ciężar walki z 4 DPanc. przejęła Wołyńska BK z Armii „Łódź”, a oddziały 7 DP wycofały się pod Częstochowę. 2 września 7 DP odparła ataki części 1 DPanc. oraz 4 DP, które nacierały na skrzydła dywizji, zwłaszcza na Kiedrzyn, Lisiniec, Kawodrzę i Błeszno (dzielnice Częstochowy) oraz Wrzosową. Załogi schronów, wsparte I dywizjonem 7 pal-u, 7 dac-u, działami i karabinami ppanc, pod samym tylko Kiedrzynem zniszczyły prawie 40 niemieckich czołgów i samochodów pancernych. Spore straty Niemcy odnotowali w całym pasie "pozycji częstochowskiej" (łącznie nie mniejsze niż pod Mokrą). Fakty te zostały kompletnie zapomniane, a może raczej przyćmione legendą bitwy pod Mokrą. Wobec faktu oskrzydlania jej stanowisk pod Częstochową, wieczorem dywizja dostała rozkaz wycofania się na Janów. Przez cały 2 września 7 DP była wyjątkowo silnie bombardowana, a jej artyleria plot zestrzeliła 7 niemieckich samolotów. 3 września w rejonie Janowa, 7 DP zmuszona była stoczyć szereg oddzielnych, krwawych dla obu stron walk z 2 i 3 DL oraz 4 i 14 DP. Doprowadziły one do dezintegracji dywizji, której poszczególne zgrupowania wycofywały się na własną rękę. Do godzin rannych 4 września część oddziałów 7 DP, którym nie udało się przebić została rozbita, dowództwo dywizji dostało się do niewoli, a cała dywizja jako zwarta jednostka przestała istnieć. Wiele oddziałów toczyło walkę w okrążeniu przez cały 4 września, a także jeszcze w ciągu 5 września. Jednak z matni pod Janowem udało się wydostać ponad połowie sił dywizji, o czym rzadko się wspomina.

Do niedawna w zbiorowej świadomości uważano, że fortyfikacje częstochowskie zostały opuszczone na rozkaz bez walki, a wręcz w niektórych żenujących publikacjach, celowo i konsekwentnie powtarza się prl-owskie kłamstwa o ucieczce, panice itd. Nie jest to prawdą. Istnieją dziesiątki relacji opisujących walki na pozycji częstochowskiej (tak polskie jak i niemieckie), a zwłaszcza niemieckie próby przełamania linii umocnień. Wreszcie same schrony noszą ślady ostrzału z broni o różnym kalibrze, a zwłaszcza z niemieckich działek ppanc 37 mm.

Na początek zdjęcia dwóch schronów bojowych na dwa ckm. Wbrew pozorom różnią się nieco od siebie. Zamieszczam mapkę gdzie zaznaczyłem oba schrony. Mapka została zapożyczona ze strony: http://www.armiakrakow.fortyfikacje.pl/ Zresztą polecam ją wszystkim miłośnikom polskich fortyfikacji Very Happy

Zdjęcia schronu oznaczonego nr 5 przy ul. Sejmowej:

Zdjęcia schronu oznaczonego nr 6 przy ul. Ikara:

whiteeagle · Wysłany: Pon Gru 13, 2010 4:14 pm Temat postu:

Tym razem prawdziwy unikat - schron obserwacyjny przy ul. Łódzkiej (nr 1 na mapce) - jeden z zaledwie dwóch tego typu schronów w całym pasie działania Armii Kraków (drugi również znajduje się w Częstochowie).

whiteeagle · Wysłany: Pon Gru 13, 2010 4:19 pm Temat postu:

A to nr 2 na mapie, schron bojowy na 1 ckm przy ul. Małopolskiej (znajduje się on w zasięgu pola widzenia schronu obserwacyjnego, który już pokazałem - z tym, że obecnie teren jest mocno zarośnięty):

whiteeagle · Wysłany: Sob Gru 18, 2010 12:38 pm Temat postu:

A teraz odcinek "Lisiniec", czyli zgrupowanie trzech schronów (dwóch na 1 ckm i jednego obserwacyjnego). Na zdjęciach schron na 1 ckm (nr 9 na mapce) znajdujący się obecnie (i bardzo dobrze) na terenie cmentarza komunalnego:

I widok z prezentowanego schronu, na obiekt sąsiedni (oczywiście w pewnym przybliżeniu):

whiteeagle · Wysłany: Sob Gru 18, 2010 12:46 pm Temat postu:

Drugi schron na 1 ckm (nr 8 na mapce):

whiteeagle · Wysłany: Sob Gru 18, 2010 12:50 pm Temat postu:

I trzeci z odcinka "Lisiniec", a drugi w ogóle schron obserwacyjny w Częstochowie (jak wspominałem są to dwa tego typu obiekty w skali całego odcinka obronnego Armii "Kraków"):

Sturm22 · Wysłany: Sob Mar 23, 2013 8:46 pm Temat postu:

To ja też uzupełnię i dodam to oto piękne zdjęcie Wink

whiteeagle · Wysłany: Nie Mar 24, 2013 5:24 pm Temat postu:

Zdjęcie rzeczywiście wyjątkowo klimatyczne Very Happy

Sturm22 · Wysłany: Pon Mar 25, 2013 5:52 pm Temat postu:

Kiedyś wpadłem na pomysł by zrobić kalendarz z naszymi schronami?

whiteeagle · Wysłany: Sro Mar 27, 2013 6:13 pm Temat postu:

Czemu nie

Pomysł niezły, akurat 12...